Voor het boek Zelfsturing 2.0 onder redactie van Erwin Witteveen en Martijn Aslander schreef ik een Ted Talk-achtige speech over Zelfsturing. Mijn speech is bedoeld voor mensen die het niet meer zo naar hun zin hebben in hun werk en denken dat niet te kunnen veranderen. Volgens mij kunnen ze daar meer zelf aan veranderen dan ze misschien denken. In mijn speech moedig ik deze groep aan om toch vooral zelf het heft in handen te nemen en aan zichzelf, hun werkplezier en hun inzetbaarheid te werken. Hieronder volgt de tekst van mijn speech.
“Neem zelf het heft in handen”
Zo’n tien jaar geleden werkte ik bij een grote non-profit organisatie. Tegenover mij zat een collega die toen slechts een paar jaar ouder was dan ik nu ben, ergens voor in de veertig. Hij werkte al jaren als klantencontactmedewerker en verzuchtte bij het horen dat VUT- en prepensioenregelingen definitief op de schop zouden gaan dat hij nu nóg langer door moest werken.
Ik was toen al erg verbaasd, en nu nog altijd, want ook met een VUT-regeling had hij nog flink wat jaren voor de boeg. Als hij zijn werk nú al niet meer leuk vond, waarom deed hij er dan niets aan? Ik heb hem die vraag destijds ook daadwerkelijk gesteld. Hij kwam met een reeks aan praktische bezwaren, waarom hij niet van baan zou kunnen veranderen. Natuurlijk heb ik daar begrip voor en snap ik dat tussen droom en daad áltijd weer die rottige praktische bezwaren opduiken.
Tóch zou ik willen dat meer mensen méér durven dromen en ondanks de praktische bezwaren ook méér durven doen. Niet omdat ík het zeg, of omdat het moet, maar omdat niet ik of anderen, maar zijzélf het beste met zichzelf voor zouden moeten hebben. De meeste mensen spenderen vele uren van hun leven aan werken en het reizen van en naar hun werk. Volgens mij kan dat werk dan maar beter een beetje leuk zijn en bij je passen.
En ík vind dat niet alleen. Ook de wetenschap benoemt het belang van intrinsieke motivatie en een baan die bij je past. Het is belangrijk om met plezier te werken, omdat intrinsieke motivatie en plezier in het werk een belangrijke energiebron vormen om duurzaam inzetbaar te blijven. Het is domweg beter voor je gezondheid en je wordt er blijer van. Blijven zitten in de gouden kooi van de vaste baan omdat anders je zekerheden of opgebouwde rechten opgeeft, omdat je nu in de hoogste schaal zit en misschien niet meer hetzelfde kan terugverdienen, is uiteindelijk gewoon niet zo goed voor jou en je gezondheid. Dat gun je anderen niet, maar ook jezelf niet. Toch?
Natuurlijk is het lastig om nieuwe stappen te zetten. Zeker wanneer je dat niet zo gewend bent is dat gewoon hartstikke eng. Ik snap dat wel. Toch wil ik alle mensen die nu in zo’n baan zitten, waar ze eigenlijk een beetje op uitgekeken zijn en waar geen groei meer in zit, aanmoedigen om eens niet te kijken naar de praktische bezwaren, maar juist naar de mógelijkheden. Die zijn er namelijk. Altíjd. Misschien zie je ze niet altijd, maar dat betekent niet dat ze er niet zijn. Het vergt alleen ‘even’ het omzetten van die verfoeide ‘het-kan-niet-knop’.
Zet die knop om, neem zelf het heft in handen. Werk aan jezelf, je werkplezier en je eigen inzetbaarheid. Ga eens praten met je leidinggevende of je een opleiding kunt doen, kunt aanschuiven bij een nieuw project of een ander accent kan leggen in je werk. En als dat niet kan, ga dan na een goed gesprek met het thuisfront, zélf eens kijken of je een opleiding kan doen. Misschien wil je al heel lang voor jezelf beginnen, bijvoorbeeld een internetwinkeltje opzetten, maar is het een te grote stap om je baan op te zeggen? Ga een dag of een dagdeel minder werken en gebruik die extra tijd om je winkeltje uit de grond te stampen. Of wil je helemaal iets anders en weet je niet wat? Zoek een coach, doe vrijwilligerswerk of loop eens stage om te kijken of de richting waaraan je denkt bij je past. Er zijn écht mogelijkheden te over. Waar een wil is, is immers een weg. Je moet het alleen dúrven. En doen. Die weg zoeken. Of die weg voor jezelf creëren.
Als jíj het niet doet, doet niemand anders het. Niet anderen, maar jíj bent de baas over jouw leven, jouw baan en jouw plezier. Dus is het ook aan jou om daar zélf richting aan te geven. Het kan écht, maar je moet het durven. En doen. Zélf doen. Vooral zélf doen. Succes!
Deze speech verscheen in het boek Zelfsturing 2.0 en de bijbehorende website en was slechts één van de 60 speeches die in dit boek is opgenomen. Mocht je nieuwsgierig zijn naar de andere bijdragen, of het boek willen bestellen verwijs ik je graag naar de bijbehorende website ‘Zelfsturing’. Het boek wordt op 2 juli aanstaande gepresenteerd in Amersfoort.
Aslander, M. & E. Witteveen (red.) (2013). Pamflet 2.NL; Zelfsturing bottom-up organiseren; Assen: Van Gorcum & Leiden: Sinds 1883 – uitgevers ISBN 978 90 232 51 972
Gerelateerde berichten
Van Akker Vindt 